Na cyrkowej arenie!
Zapraszam Was do zapoznania się z moim pomysłem na lekcję otwartą. Miałam przyjemność prowadzić ją w minioną środę. Zajęcia przygotowałam dla uczniów klasy IV. Obserwatorami byli przedstawiciel metodyczny z WCDN, trener krytycznego myślenia- pani Magdalena Polańska, pani Magdalena Piróg- polonistka i organizatorka wrocławskich spotkań polonistów „Edukacyjnie nad Odrą”, nauczyciele spoza mojej szkoły oraz dyrekcja i koleżanki polonistki ze szkolnego korytarza.
Treści z podstawy programowej, które realizowaliśmy: I. 1. 4, 1.9, 1.12, 1.16- 1.18; IV. 1- 3, 1.9
Cel główny: Uczniowie dostrzegają aktualność problematyki tekstów kultury.
Cele kształcenia:
Uczeń:
– wskazuje i rozwija zdolność rozumienia utworów literackich oraz innych tekstów kultury (wiersz, artykuł, plakat);
– zna wybrany utwór z literatury polskiej oraz nabywa umiejętność mówienia o nim z wykorzystaniem potrzebnej terminologii.
– rozwija zdolności dostrzegania wartości: dobra, szacunku i kierowania się tymi wartościami.
– rozwija umiejętność stosowania środków stylistycznych i dbałości o estetykę tekstu oraz umiejętność organizowania tekstu.
– rozwija szacunek dla wiedzy, wyrabia pasję poznawania świata i praktycznego zastosowania zdobytych wiadomości.
– rozwija umiejętność posługiwania się technologią informacyjną w poszukiwaniu, porządkowaniu i wykorzystywaniu pozyskanych informacji.
Materiały pomocnicze:
- wybrane plakaty kampanii społecznej „Cyrk bez zwierząt”;
- wiersz Wisławy Szymborskiej „Zwierzęta cyrkowe”;
- fragment artykułu Joanny Podgórskiej „Słonie łzy” [POLITYKA];
- wybrane plakaty polskie: Andrzej Krzysztoforski „Cyrk” i „Cyrk 2”, Jan Młodożeniec „Cyrk”, Maciej Urbaniec „Cyrk- Miś na piłce”, Waldemar Świerzy „Cyrk”, Wiktor Górka „Cyrk”.
Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2020/2021, które realizowałam podczas zajęć:
- Wykorzystanie w procesach edukacyjnych narzędzi i zasobów cyfrowych oraz metod kształcenia na odległość. Bezpieczne i efektywne korzystanie z technologii cyfrowych.
- Działania wychowawcze szkoły. Wychowanie do wartości, kształtowanie postaw i respektowanie norm społecznych.
Zajęcia rozpoczęłam tradycyjnym wprowadzeniem do tematu zajęć, odwołując się do elementów oceniania kształtującego, przedstawiłam cele w języku ucznia oraz założenia na co będę zwracała uwagę:
– przypomnimy sobie, jak interpretować wiersz;
– spróbujemy porównać problematykę wiersza z innymi tekstami kultury;
n. c. b. z. u. – będę dziś zwracała uwagę czy uda Wam się:
– sformułować wnioski wynikające z tematu dzisiejszej lekcji.

Wyświetliłam plakaty związane z akcją „Cyrk bez zwierząt”. Wykorzystując rutynę krytycznego myślenia MOST. Na hasło cyrk zaprosiłam ich do uporządkowania w głowie tego, co już wiedzą, prosząc, by na kartce zapisali: 3 słowa, 2 pytania i 1 porównanie.
Następnie uczniowie przeszli do prac grupowych. Dzień wcześniej zostali przypisani do odpowiednich kanałów na platformie Teams. Każda grupa otrzymała inne zadanie. Zostały przygotowane tak, by po prezentacji każdego zespołu złożyły się w całość. Zostały także zróżnicowane na miarę indywidualnych możliwości uczniów, by każdy z nich miał szansę osiągnąć sukces edukacyjny.
Uczniowie otrzymali materiały na prezentacjach multimedialnych, które każda grupa może edytować. Znajdą w nich treść wiersza Wisławy Szymborskiej pt. „Zwierzęta cyrkowe”, fragment artykułu Joanny Podgórskiej „Słonie łzy” z magazynu POLITYKA oraz wybrany plakat polskiego twórcy.

- Grupa- ZWIERZĘTA: Przeczytajcie wiersz Wisławy Szymborskiej pt. „Zwierzęta cyrkowe” i wypiszcie nienaturalne zachowania zwierząt. Zapoznajcie się z fragmentem artykułu Joanny Podgórskiej „Słonie łzy” oraz plakatem polskiego artysty. Zwróćcie uwagę na przedstawione nienaturalne zachowania zwierząt. Wyjaśnijcie, dlaczego nazywamy je nienaturalnymi?
- Grupa- CZŁOWIEK: Przeczytajcie wiersz Wisławy Szymborskiej pt. „Zwierzęta cyrkowe”. Zastanówcie się, kim jest podmiot liryczny i do kogo mówi? Zapoznajcie się z fragmentem artykułu Joanny Podgórskiej „Słonie łzy” oraz plakatem polskiego artysty. Porównajcie je z wierszem i zastanówcie się, z jakiego powodu powinien wstydzić się człowiek?
- Grupa- ZABAWA: Przeczytajcie wiersz Wisławy Szymborskiej pt. „Zwierzęta cyrkowe”. Zastanówcie się, dlaczego cyrkowe zachowania zwierząt człowiek uznaje za zabawne? Zapoznajcie się z fragmentem artykułu Joanny Podgórskiej „Słonie łzy” oraz plakatem polskiego artysty. Nazwijcie emocje, które się w Was pojawiły. W jaki sposób nawiązują one sytuacji zwierząt?
- Grupa 4- ROZRYWKA: Przeczytajcie wiersz Wisławy Szymborskiej pt. „Zwierzęta cyrkowe”. Zwróćcie uwagę na wersy: „chociaż ręka dłuższa o bat/ cień rzucała ostry na piasku”. Jak myślicie, z jakiego powodu człowiek wydłuża swoją rękę o bat (czy rozpoznajecie środek stylistyczny?). Zapoznajcie się z fragmentem artykułu Joanny Podgórskiej „Słonie łzy” oraz plakatem polskiego artysty. Postarajcie się wyjaśnić, kto korzysta na takim rozwiązaniu (ręka- bat)?
- Grupa 5- PRZYSZŁOŚĆ: Przeczytajcie wiersz Wisławy Szymborskiej pt. „Zwierzęta cyrkowe”. Zwróćcie uwagę na wers: „Źle się bawiono tego dnia” i przemyślcie, dlaczego podmiot liryczny tak sądzi? Zapoznajcie się z fragmentem artykułu Joanny Podgórskiej „Słonie łzy” oraz plakatem polskiego artysty. Jak myślicie, jaka przyszłość czeka widowiska cyrkowe?
Kolejnym krokiem był powrót do kanału wspólnego, gdzie uczniowie prezentują prace grupowe. Uczniowie poznają pełny temat lekcji: T: Na cyrkowej arenie! Czego powinien wstydzić się człowiek?
Zapraszam uczniów do drugiego MOSTu, pytając, czy coś się zmieniło. W tym miejscu nastąpił przełom. Pojawiły się słowa: zło, bat, strach. Pytania: Czy w cyrku muszą występować zwierzęta? Czy ludzie potrzebują cyrków? Oraz dla mnie odpowiedź petarda- porównanie, że cyrk jest jak emocjonalna karuzela. Przypominam, że lekcja toczyła się w klasie IV SP. Z jaką informacją wyszli uczniowie po lekcji? Co zapamiętali? Co w nich pozostało?
